Avrupa henüz bunun ne anlama gelebileceğinden emin olmasa da, ABD’nin Ukrayna-Rusya Özel Temsilcisi emekli general Keith Kellogg’un önümüzdeki hafta Münih Güvenlik Zirvesi’nde bir konuşma yapması bekleniyor. Peki ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna’daki barış planını Kellogg mu açıklar? Sorunun yanıtı net değil ancak bu konudaki beklentiler giderek artıyor. Çünkü Trump’ın çok önemseyip, önemsemiyormuş gibi davranabilmesinin tek yolu Kellogg.
Ancak Trump’ın birkaç gün önce yaptığı Gazze’de kalıcı barışa ilişkin sıra dışı fikirlere bakarsak onun düşüncelerine dair bir fikir edinebiliriz. Ve sonuçta, Ukrayna savaşını bir tatil beldesine dönüştürme planıyla sonlandırmak Trump’a göre o kadar da garip görünmeyebilir.
Kırım zaten popüler bir eğlence destinasyonuydu ve Ruslar işgalciler olarak değil, tatilciler olarak Ukrayna’ya gidebilir hatta ve hatta kendilerinden alınacak turizm vergileri ile de savaş tazminatı ödeyebilirler.
TRUMP HARİKALAR DÜNYASI
Trump ayrıca parçalanmış Donbass’ı Ruslardan ve onların müstahkem savunma hatlarından temizleyebilir ve yaptırımları kaldırdıktan sonra Putin’in de onayını alarak ABD ve Avrupa parasıyla yeniden inşa edebilir. Bu fikirler her ne kadar uçuk kaçık görünse de, Trump zihninde Avrupa’dan gelecek para hesapladığında Ukrayna da, Rusya da tıpkı Gazze, Amman ve Kahire’de olduğu gibi yüksek sesle konuşabilir.
TİCARİ SİYASET Mİ? SİYASİ TİCARET Mİ?
Trump tarzı uçuk planlar, Orta Doğu’da olduğundan daha iyi bir şekilde Moskova’da duyulabilir. Elbette Putin’in oligarkları Avrupa’daki süper yatlarına ve kayak şalelerine geri dönmeye istekli görünüyor. Rus ekonomisi serbest düşüşteyken ve hatta Putin ve oligarşinin kolayca görmezden geldiği Rus “köylüleri” bile isyan etmeye başlarken (geleceğin muhalefeti), Trump’ın elinde birkaç koz olabilir.
Açık olan şey, statükodan bahsetmenin Zelensky’nin hoşuna gitmeyeceği ve 2022 veya 2014 öncesi statükodan bahsetmenin Putin tarafından da pek ilgi görmeyeceği. Ancak Trump’ın ekibi, ABD’nin Gazze’yi ele geçirip sakinlerini Mısır ve Ürdün’e ihraç etmesiyle ilgili fikirlerinden bazılarını dizginlerken, çılgın önerilerinin Kiev’de o kadar da gülünç görünmeyeceği ve Moskova’da görmezden gelinmesinin imkansız olabileceği anlaşılıyor.
‘PUTİN ARTIK DEHŞETE KAPILMIŞ OLMALI’
Basitçe söylemek gerekirse, Putin artık korkmuş ya da dehşete kapılmış olmalı. Trump kasırgası onu Urallara ve ötesine uçurma potansiyeline de sahip. Gazze‘deki ‘ateşkesi‘nden cesaret alan Trump’ın Ukrayna’da kalıcı olmayacak bir anlaşma önermesi pek olası değil. Kalıcı olmasının tek yolu, Ukrayna’nın kaybettiği toprakların bir kısmını, hatta tamamını geri alması.
Putin, itibarını ve Kremlin’deki geleceğini kurtarmak için, kutsal Kursk bölgesindeki Rus halkı için kaybettiği birkaç yüz kilometrekareyi geri almak amacıyla Ukrayna’da binlerce kilometrekarelik araziyi takas etmek zorunda kalabilir.
PUTİN ATEŞKESE OLUMLU BAKIYOR
Görünüşe göre Putin yaklaşan ateşkesi atlatmak için kişisel olarak istekli. Trump’ın Gazze’ye yönelik küstah açıklamalarından sonra, Trump’ın Putin’in tam tersi bir karakter olması değil de, bu cüretkar özelliklerin ‘yaramaz Trump’ın kötü huyu olması’ muhtemel. Çünkü Trump, Ukrayna’da Gazze’de olduğundan çok daha etkili ve kalıcı bir barış elde etme olasılığının daha yüksek olduğunu biliyor. Yeni başkanın 21. yüzyılın büyük lideri ve barış elçisi olarak görülme arzusunu göz önünde bulundurduğumuzda, Putin endişeli olmalı.
Yeni başkan ayrıca bu sorunu mümkün olan en kısa sürede tamamen Avrupa liderlerine devretmeye çok istekli, onlar da endişeli olabilir. Yine de, Trump anakara Amerika dışındaki sorunlarla giderek daha az ilgilendiği ve ilgileneceği için, Avrupa’nın savunma stratejileri üzerine odaklanmasının ve liderlik etmesinin zamanı geldi.
*** The Telegraph – Analiz – Hamish de Bretton-Gordon
