14 Temmuz 2022’den itibaren petshoplarda kedi ve köpek satışı vitrinde değil katalogdan gösterilerek yapılıyor. Yasal düzenlemenin ardından internet üzerinden yapılan evcil hayvan satışları ise hızla arttı.
Hayvanseverler internet ortamındaki satışlarda hayvanların sağlık durumu ve bakımı hakkında yeterli bilgi bulunmamasına tepki gösteriyor. Satışlar ise genelde binlerce kişinin üye olduğu Telegram gibi sosyal medya platformlarında, fotoğraflı ve videolu reklamlarla yapılıyor. Hayvan fiyatları belirtilmiyor ancak “görüşülür” ibaresiyle ekleniyor. Telefon ile yapılan görüşmelerde ise satışa sunulan hayvanların fiyatları ve cinsleri hakkında bilgi veriliyor.
“BABAYLA ANNEYİ EŞLEŞTİRDİK, YAVRULARINI ALDIK”
Telegram grubundan ulaştığımız ve kedi satın almak istediğimizi söylediğimiz A.A., “Yavru N.Y. 12, 1 ayını yeni doldurdu. Orijinal golden safkan British. Çikolata taşıyıcı deniyor bu yavruya, BY kodu var anne ve babada, şecere belgesinde öyle söyleyeyim. Siz nasıl düşünüyorsunuz? Belgeli mi istiyorsunuz? Belgesi mi istiyorsunuz? Biz yavrulara ev ortamında bakıyoruz. Anne ve baba bizim kedilerimiz. Baba benim kendi kedim, orijinal safkan golden, anne ise arkadaşımın kedisi. Biz babayla anneyi eşleştirdik, yavrularını aldık” dedi.
“17 BİN LİRA”
A.A., fiyatlarla ilgili ise “Şecereli fiyat 17 bin lira. Bir beyaz var o da safkan British ama ona şereresiz olarak 12 bin diyorum. O da 6 aylık, o da golden point, çok güzel bir yavru. O da benim evimde, karma aşıları yapılmış, parazit aşıları yapılmış, siz bir tek çip ve kuduz aşısını yaptıracaksınız o kadar” dedi.
“HAYVAN SATIŞI HİÇBİR ŞEKİLDE DÜŞMEDİ”
HAYTAP Başkanı Avukat Ahmet Kemal Şenpolat, “Petshoplarda hayvan satışı hiçbir şekilde düşmedi. Katalog üzerinden satışı, maalesef kanun koyucu serbest bıraktı. Dolayısıyla insanlar istedikleri gibi internet üzerinden bir şekilde satmaya devam ediyorlar. Biz tüm yasa değişiklikleri görüşme aşamasındayken bu durumun olacağından bahsetmiştik çünkü satış kanalını değiştiriyorsunuz. Dükkanda hayvanın bulunduğu kafeste satılmaması değil asıl derdimiz, asıl derdimiz hiçbir şekilde Türkiye’de kedi ve köpeklerin doğurtulup satılmamasıydı. İnsanlar bu kadar hayvan bakım evlerinin olduğu, otobanların terk edilmiş cins hayvanlarla dolu olduğu bir ortamda o hayvanları sahiplenmek yerine işi bilmedikleri için illa cins olsun diye bu paraları vererek, diğer hayvanların sahiplenilmesinin de önüne geçmiş oluyorlar” dedi.
“SEN KİM OLUYORSUN ÇİFTLEŞTİRİP SATIYORSUN?”
Şenpolat, ev ortamında hayvanları çiftleştirip faturasız bir şekilde satış yapanlara tepki göstererek, “Oradan bir hayvan kurtarabilecekken, hemen bu kanala doğru yöneliyorlar. Fakat bu hayvanı siz aldığınız zaman çok büyük olasılıkla fatura alamayacağınız için aslında ayrı bir suç işleniyor. Bunu da maliyenin denetlemesi gerekiyor. Korkunç! Sokaktaki bu popülasyonun, hayvan bakim evlerindeki popülasyonun artmasına neden olan kontrolsüz bir şekilde izin almadan, ruhsat almadan bu hayvanların çiftleştirilerek, insanlara bir yan gelir oluşturulması durumu var. Sen kim oluyorsun da bu hayvanları çiftleştirir satıyorsun? Fatura vermiyorsun? İzin almıyorsun, ruhsat almıyorsun, kendi vermiş olduğu şecere belgesinin doğru olup olmadığı ne malum?” dedi.
“BİZE SORAN ÇOK OLUYOR”
Petshop sahibi Nil Sezen Çakır İğdeli duruma tepki göstererek, “Bize soran çok oluyor. Biz direkt net olarak ‘hayvan satışına karşıyız’ diyoruz. Sokakta bir sürü baktığımız, büyüttüğümüz yardımcı olduğumuz hayvanlar var. Fotoğraflarını gösteriyoruz ‘buyrun’ diyoruz. En fazla yapabileceğimiz bu. Kesinlikle cins hayvanı kabul etmiyorum” dedi.
“BİR AN ÖNCE DURDURULMASI GEREKİYOR”
Petshop sahibi Suzan Ülker ise “2023 yılında petshoplarda satışlar durduruldu, iyi oldu fakat satışlar durmadı. Yasal olmayan şekilde yurt dışından getirttiriliyor, üreticiler çoğaldı. Lütfen hayvanlara bakabilecekseniz alın, bakamayacaksanız almayın. Bunun bir an önce bir şekilde durdurulması gerekiyor” dedİ.
