Ekonomik kriz her sektörü ve toplumun her kesimini olumsuz etkiliyor. Yaz aylarıyla birlikte geleneksel hale gelen düğün mevsimi bu yıl büyük sıkıntılarla geçiyor. Mobilyadan düğün salonuna evlenme maliyeti en az 600 bin TL’ye yaklaşırken bir de taksit sınırlaması gelince gençlerin borçlanarak bile evlenmesi hayal oldu.
Mobilya ve beyaz eşya üreticileri, taksit sınırlamasının kalkmaması halinde ilgili sektörlerde büyük sıkıntı yaşanacağını açıkladı. İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) yaptığı araştırmaya göre Türkiye’de evlenmek birçok zengin ülkeye göre daha pahalı. Geçen hafta açıklanan verilere göre gıda fiyatları Londra’dan kira ve ev fiyatları Barcelona’dan yüksek. Örneğin kişi başı geliri 82 bin dolar olan Singapur’da evlenme maliyeti güncel kurdan 518 bin 670 lira.
Hollanda’da evlenme maliyeti 467 bin 820, İsviçre’de 461 bin 440 lira. İstanbul’da ise evlenme maliyeti 589 bin 405 lira. Çiftler kır düğününü tercih etmeye kalkarsa evlenme maliyeti 754 bin 405 liraya çıkıyor. Bu maliyetlere kına, nişan, takılar ve balayı masrafları dahil değil.
Mobilya Sanayicileri Federasyonu Başkanı Ahmet Güleç, düğün sezonunun sıkıntılı geçtiğini söylüyor. Mağazaya gelenlerin bile azaldığını anlatan Güleç, “İnsanlar evliliklerini ertelemek zorunda kalıyorlar” diyor ve şu bilgileri veriyor:
KİMSEDE BİRİKİM YOK
“Gençlerimizin hayatlarının en önemli gününde dilediğince eşya alamamaları çok kötü bir durum. Bunun da en önemli nedeni taksit sınırlaması. Borçlanarak bile evlenemiyor gençlerimiz. Mobilya alışverişi 10 yıllık bir ihtiyacı giderir. Bu ihtiyacı taksitle alma imkânı genişlemeli çünkü kimsede böyle bir birikim yok. Hedef tasarruf ama gençler asıl bu masrafları karşılayacak kadar para biriktiremeyince elindekini harcıyor. Bu enflasyonu artırıyor.”
İstanbul’da 25 yıldır mobilya üretimi yapan Serkan Bilgin de “Bu sezon yüzde 40 oranında bir düşüş var ve tüm üreticiler bunun 2-3 yıl daha süreceğini düşünüyor. Taksit sınırlaması insanları çok zorluyor. Satın alamamalarının temel nedeni bu. İnsanlar taksit yapılması için mobilyaların ödemesini kuyumculardan yapıyor. Çünkü onlar dokuz taksite kadar çıkabiliyorlar.”
İstanbul Toplantı ve Düğün Davet Salonları Esnaf Odası Genel Sekreteri Ahmet Batmaz da “Düğünlerde sezonun ilk yarısı çok durgun geçti. Eylül itibarıyla yeniden bir hareketlenme oldu ama istenen seviyede değil. Eskiden 6-7 ay önceden rezerve ederdik salonları. Şimdi bir hafta kala bile rezervasyon gelebiliyor, insanlar olabildiğince bu masraflara girmek istemiyor. Bizim fiyatlarımız da yüzde 65 civarında arttı ama elektrik Ocak 2023’ten bu yana yüzde 120 zamlandı. İçeceklerimiz yüzde 178, personel yüzde 165 zamlandı” diyor.
ESNAFIN STOKU ARTIYOR
İstanbul Ticaret Odası Elektrikli Ev Aletleri Satıcıları Meslek Komisyonu Başkanı Fadıl Hekimoğlu’nun görüşleri ise şöyle:
“Satışlar düştü. Eskiden evlenmeden bir yıl önce alınırdı beyaz eşya şimdi son bir ayda alıyorlar. Esnaf da ürün satamadığı için depoları doldu, fabrikalara olan borçları arttı. Biz şu anda dokuz taksit yapabiliyoruz. Ama çoğu banka sıkılaşma adımlarıyla bu imkânlarını zaten askıya aldı. Bir de yasal bir kararla taksitlere sınırlama gelirse bizim sektör bitme noktasına gelir. Biz İTO aracılığıyla gerekli mercilerle görüşmeler yapacağız” diye konuştu.