Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Bakan Ersoy, Pergamon Antik Kenti tanıtım toplantısında ‘Geleceğe Miras Bergama’ projesini anlattı.
Arkeolojik kazıların 12 aya yayılması projesini, 2019’da başlattıklarını hatırlatan Mehmet Nuri Ersoy, 2023 sonu itibarıyla 133 kazı alanında hayat geçirilen uygulamadan ciddi kazanımlar elde edildiğini, bu yıl 144 kazı çalışmasının 12 ay esasına göre yürütüldüğünü ifade etti.
“YENİ VE MİLLİ BİR SAYFA AÇTIK”
‘Geleceğe Miras’ projesi kapsamında yabancı heyetlerce yürütülen kazı çalışmalarının başına Türk bilim insanlarından koordinatör görevlendirme işlemlerini tamamladıklarını dile getiren Ersoy “Böylece Türk arkeoloji tarihinde, 163 yıl sonra yeni ve milli bir sayfa açtık” dedi.
Arkeolojik kazıların hem bütçelerini hem de lojistiklerini daha önce görülmemiş oranlarda arttırarak kapsamlarını genişlettiklerini, sonuç alma sürelerini mümkün olduğunca kısalttıklarını belirten Mehmet Nuri Ersoy “Türk arkeolojisinde 60 yılda yapılanlara eş değer işi 4 yılda yapma hedefimize ulaşmak için bütün imkanları seferber ediyoruz ki başta antik kentlerimiz olmak üzere sahip olduğumuz kültür varlıkları en kısa sürede gün yüzüne çıkarılsın, ayağa kaldırılsın ve ülkemiz için bir katma değere dönüşsün” diye konuştu.
“BERGAMA’NIN YÜZDE 60’I KAZILMIŞ DURUMDA”
Bergama’nın da söz konusu antik kentlerden biri olduğunu belirten Mehmet Nuri Ersoy, şöyle devam etti:
“Bergama, Helenistik ve Roma Dönemi’nin yanı sıra Doğu Roma ile Türk-İslam Dönemi için de büyük önem taşımaktadır. Osmanlı kent mimarisinin bütün önemli ögelerini burada bir arada bulmak mümkündür. Zaten söz konusu dört medeniyete ait katmanları barındırması sebebiyle bu antik kent, 2014’te ‘Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı’ olarak UNESCO Dünya Miras Listesi’ne dahil edilmiştir. Bergama’da 146 yıl önce başlayan kazı çalışmalarında dönem dönem farklı yabancı bilim insanları görev almış olup, 1957’den bu yana çalışmalar Alman bilim heyetlerince yürütülmektedir. Bütün bu süreç neticesinde, Asklepion dâhil olmak üzere Bergama’nın yüzde 60’ı kazılmış durumdadır. Şimdi bu istisnai antik kentimizi ‘kazıların 12 aya yayılması’ uygulamamıza dahil ediyor ve ‘Geleceğe Miras Bergama’ projemizle çok kapsamlı ve yoğun bir mesai başlatarak işleri hızlandırıyoruz.”
Bergama’nın anıtsal mimarisiyle Helenistik Dönem şehir planlamacılığının en iyi örneği olduğunu kaydeden Mehmet Nuri Ersoy, Athena Tapınağı, tiyatro, kütüphane, Zeus ve Dionysos tapınakları, agora ile gymnasium gibi yapıların, dönem mimarisinin en seçkin örnekleri olduğunu vurguladı.
“ANLAŞILIR KILACAĞIZ”
‘Geleceğe Miras Bergama’ projesi kapsamında Bergama Akropolü’nde, kuzey sur duvarları restorasyonunun ikinci etap çalışmalarını başlatacaklarını ifade eden Mehmet Nuri Ersoy, şöyle devam etti:
“Helenistik Dönem tiyatro terasında bulunan ve tiyatro ile birlikte milattan önce 2’nci yüzyılda tasarlanan Dionysos Tapınağı, Roma Dönemi’nde tadilata uğramış ve Doğu Roma döneminde kiliseye çevrilmiştir. Projeyle bu yapıyı ayağa kaldıracağız. Bergama’nın en önemli yapılarından Zeus Sunağı’na yönelik olarak, arazide korunan mimari blokların orijinal yerlerine yerleştirilmesi ve kısmi tamamlama çalışmalarını gerçekleştireceğiz. Tiyatroda, geçmiş yıllarda beton ile yapılan tamamlamalar sökülerek orijinalindeki aynı tür taşlarla yeni tamamlamalar yapılacak. Böylece tiyatroyu hem orijinal görünümüne kavuşturmuş hem de sağlamlaştırmış olacağız. Akropoldeki gezi güzergahında yer alan mevcut travers döşemelerini iyileştireceğiz. Ayrıca antik yapılara ilişkin bilgilendirme ve yönlendirme levhalarını da yenileyerek, sunulan bilgilerle alanı anlaşılır kılacağız.”
Kızılavlu çevre düzenleme projelerinin uygulamasına hızlıca başlayacaklarını belirten Mehmet Nuri Ersoy, Kızılavlu’nun güneydoğusunda önceki yıllarda ortaya çıkarılan, büyük boyutlu, önemli kısmı mozaiklerle süslü odalara sahip olan yapının bulunduğu bölgede kazı çalışmaları yapacaklarını, bu yapı ve etrafındaki anıtsal yapıların açığa çıkarılmasının ardından koruma çalışmaları yaparak alanın üstünü bir çatı ile örteceklerini söyledi.
“BERGAMA AMFİTİYATROSU, YÜKSEK TURİZM POTANSİYELİNE SAHİP”
Mehmet Nuri Ersoy, Antik Dönem’in ünlü şifa merkezi Asklepion’u ve sütunlu caddesini, daha görünür hale getirebilmek için restorasyon ve uygulama projelerini hayata geçireceklerini belirtti. Bergama Amfitiyatrosu’nun da Roma mimarisinin bir simgesi olarak yüksek turizm potansiyeline sahip olduğunu aktaran Ersoy, bu alanı da konservasyon ve çevre düzenleme projesi ile turizme kazandıracaklarını dile getirdi.
Mehmet Nuri Ersoy, Bergama Arkeoloji Müzesi bina onarımı, teşhir ve tanzimi için de ayrıca bir bütçe ayırdıklarını ifade ederek, buradaki çalışmalara da hemen başlamayı planladıklarını söyledi.
Projelere yoğunlaştıklarını vurgulayan Ersoy, “Bu projeleri de son derece yoğun bir mesai harcayarak tamamlayacağız. Neticede Bergama Antik Kenti’nin, ulusal ve uluslararası kültür-turizm vitrininde hak ettiği öncelikli yeri almasını sağlayacağız. Bu süreç için öngördüğümüz bütçe ise 1 milyar TL’dir” dedi.
