Toyota’nın diğer şirketlerdeki 40 milyar dolarlık hisse portföyünün bir kısmını satma kararı, Japonya genelinde hisselerin çözülmesi ve kurumsal yönetimin iyileştirilmesi için benzer eylem umutlarını artırıyor.
JAPONYA’DA BÜYÜK DEĞİŞİKLİKLERE YOL AÇABİLİR
Japonya’nın en etkili sanayi şirketi, otomobil parçası üreticisi Denso’nun 2 milyar dolara yakın hissesini satarak hissesini yüzde 24,2’den yüzde 20’ye düşürüyor. Hisse, Toyota’nın 35’ten fazla tedarikçi ve bağlı otomobil üreticisi arasında elinde bulundurduğu birbirine bağlı hisse senedi ağlarından biri. Japon şirketleri, iş ilişkilerini sağlamlaştırmanın ve düşmanca satın almaları engellemenin bir yolu olarak çapraz hissedarlıkları savunurken, pek çok dış yatırımcı, bunların çıkar çatışmaları yarattığına ve sermayenin kronik yanlış tahsisini sürdürdüğüne inanıyor. Bazı yatırımcılar, Toyota’nın yön değişikliğinin diğerlerinin de takip edebileceği kapıları açabileceğini ve Japonya’nın kurumsal yapısında büyük değişikliklere yol açabileceğini umuyor.
SATIŞTA 28 MİLYAR LİRA GELİR ELDE ETTİ
Toyota hissedarı, M&G portföy yöneticisi Carl Vine, “Burada neredeyse 100 yıllık bir şirketten bahsediyoruz ve son dönemde çok ciddi değişimler görüyoruz. İki yıl önce insanlar Toyota’nın çapraz hisselerini bu şekilde satmasının mümkün olmadığını söylerdi ve bunu yapmış olmaları Japonya’nın geri kalanına çok açık bir sinyal gönderiyor” dedi. Temmuz ayında Toyota, Japon telekomünikasyon grubu KDDI’daki hisselerinin bir kısmını satarak yaklaşık 250 milyar Yen (28 milyar 915 milyon 700 bin TL) gelir elde etti. Toyota’nın muhasebe bölümü başkanı Masahiro Yamamoto, şirketin diğer ortaklardaki hisselerini yüzde 20’ye düşürmeye devam edeceğini belirtti; bu, Toyota’yı en büyük hissedar olarak tutacak ve bir yan kuruluşun kârının bir kısmını Japon muhasebesi kapsamında muhasebeleştirmesine izin verecek bir seviye. Yamamoto, önceliğin varlıkları elektrikli araçlar gibi teknolojilere yatırım yapmak üzere olduğunu söyleyerek, “Bu varlıklar üzerinde durmak istemiyoruz ve bunları Toyota grubunun daha güçlü olabilmesi için büyümeye yatırım yapmak için kullanmak istiyoruz” dedi.
CEO’LARIN ONAY NOTLARI DÜŞTÜ
Toyota, Denso holdingini satma kararının yönetim baskısını hafifletmeyi amaçladığını inkâr etse de bu karar, Japonya’daki yatırımcılar arasında artan iddialı işaretlerle örtüşüyor. Yabancı ve yerli fonlar, yıllık hissedar toplantılarında üst düzey yöneticilere karşı oy kullanarak, yönetişimde geride kalanları ve özsermaye getirisi düşük şirketleri giderek daha fazla cezalandırıyor. Goldman Sachs’ın Japonya stratejisti Bruce Kirk, “En son Genel Kurul sezonunda bazı yüksek profilli şirketlerin CEO’larının onay notlarındaki düşüş, birçok şirketin şu anda davranış şeklini etkiledi. Bu tür bir baskıya maruz kalan yönetim ile sermaye tahsisi ve yönetişimdeki sorunları çözme isteği arasında bir korelasyon görüyoruz.” diye konuştu.
TOYODA’NIN ONAY PUANI YÜZDE 84’E GERİLEDİ
Toyota’nın haziran ayındaki yıllık toplantısında Başkan Akio Toyoda’nın onaylanma oranı önceki yıla göre yüzde 11 puan düşerek benzeri görülmemiş bir oran olan yüzde 84’e geriledi. Japonya, şirketleri karşılıklı ortaklıkları gevşetmeye teşvik etmeye çalışıyor. Kurumsal yönetim kanunu 2015 yılında derlendiğinden beri düzenleyiciler, borsada işlem gören şirketlerin, hisselerini azaltmıyorlarsa bunun gerekçelerini yatırımcılara açıklamalarını zorunlu kıldı. Ancak alışkanlık kökleşmiş durumda.
Toyota’nın çapraz hisseleri, bu yıl mart ayı sonunda net varlıkların yüzde 10,97’sini oluştururken, 2022’nin aynı noktasında bu oran yüzde 11,5’ti. “Toyota’nın mükemmel olduğunu söylemiyoruz ama bu ileriye doğru atılmış büyük bir adım. . . ve diğer şirketlerin de aynı yolu izlemesi gerekiyor. Glass Lewis direktörü Naoko Ueno, en azından sermayeyi nasıl dağıtacakları konusunda bir planlarının olması gerektiğini söyledi. Toyota, rekabet gücü kaynağı olarak ortakları ve tedarikçileriyle olan sermaye bağlarını savunmaya devam ediyor. Büyük holdinglerinin birçoğu onlarca yıllık olmasına rağmen, elektrikli araçlara geçişte ayakta kalabilmek için ülkenin en büyük otomobil üreticisiyle sermaye bağları arayışına giren daha küçük rakipleri Suzuki, Mazda ve Subaru’da yakın zamanda küçük hisseler oluşturdu.
Yamamoto, “Gevşek ittifakımız, uzun vadeli bir mücadele söz konusu olduğunda son derece güçlü olmamızı sağlıyor ve yatırımcılarımıza da bunu söylüyoruz” dedi. Toyota, mart sonu itibarıyla yüzde 24,8 hissesine sahip olduğu parça tedarikçisi Aisin ve yüzde 31 hissesine sahip olduğu Toyota Boshoku gibi özsermaye varlıkları ağının gerçek çekirdeğine de dokunacağını belirtmedi. Bununla birlikte diğer yatırımcılar Toyota’nın zamanla ana şirketlerdeki bu tür varlıklarını azaltacağına inanıyor.
patronlardunyasi.com
